بررسی تنوع ژنتیکی نشانگرهای پروتئینی در جمعیت های یونجه و ارتباط آنها با صفات زراعی

به منظور بررسی چند شکل آنزیمی در ارقام یونجه و ارتباط آن با صفات زراعی، 30 رقم یونجه بومی و اصلاح شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال 1378 در دومین سال کاشت در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی تبریز (کرکج) مورد آزمایش قرار گرفت. صفات عملکرد علوفه، تاریخ گلدهی، ارتفاع و قطر تاج پوشش در طول سه چین از سال زراعی اندازه گیری شدند. مساحت برگ در چین دوم و خسارت سرخرطومی در چین اول و میزان رشد اولیه در چین اول سال بعد مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین ایزوزیم ‏‎got‎‏ و استراز در ارقام انتخابی از طریق الکتروفورز بررسی شدند. نتایج نشان داد که بین ارقام یونجه از نظر کلیه صفات مورد ارزیابی اختلاف معنی دار وجود دارد ‏‎(p<1%)‎‏. بیشترین عملکرد علوفه خشک یعنی 40% عملکرد سالانه در چین اول بدست آمد. ارقام قارقلون و ارزانعودی با عملکرد علوفه خشک حدود 19 تن پرمحصول ترین و ارقام قره یونجه اردبیل و رهنانی با عملکرد حدود 9 تن در هکتار کم محصول ترین ارقام بودند. بین عملکرد علوفه خشک و نسبت برگ به ساقه (کیفیت علوفه) رابطه معکوس دیده شد. ارقام مائوپا، محلات اراک و قره یونجه اردبیل از نظر نسبت برگ به ساقه بهتر از بقیه ارقام بودند. رهنانی زودرس ترین و سیه رود دیررس ترین ارقام در منطقه شناخته شدند. تجزیه کلاستر براساس صفات زراعی ارقام را در سه گروه مجزا طبقه بندی کرد. در گروه اول ارقام با عملکرد علوفه بالا ولی نسبت برگ به ساقه پایین قرار گرفتند. این ارقام مقاومت خوب به سرخرطومی نشان دادند. در گروه دوم ارقام با عملکرد علوفه پایین ولی نسبت برگ به ساقه بالا واقع شدند. گروه سوم متوسط صفات فوق را دارا بودند. ایزوزیم ها در 14 رقم انتخاب شده، براساس آزمون نتاج ناتنی و والدین، مورد بررسی قرار گرفتند. برای استراز یک مکان ژنی با دو الل تشخیص داده شد. تجزیه کلاستر حاصل از ماتریس فاصله نی ارقام را در چهار گروه مجزا طبقه بندی کرد که با طبقه بندی مربوط به صفات زراعی هماهنگی نداشت. بین فراوانی الوزیم های استراز و صفات زراعی مورد مطالعه همبستگی معنی داری بدست نیامد ولی بیشترین همبستگی با عملکرد علوفه خشک در چین دوم و میزان خسارت سرخرطومی حاصل شد.